Yaz aylarının vazgeçilmez tatlılarından dondurma ateş pahası... Kilosu; kullanılan sahlep miktarı ve kalitesi, inek ya da keçi sütü olmasına göre 150 lira ile 250 lira arasında değişen, meyve katıldığında kilogram maliyeti azalıp, fıstık, ceviz, kestane gibi ürünler katıldığında daha yüksek maliyetle elde edilen dondurmada da 'yüksek kar hırsı' ve hatta 'tutturabildiğine' fiyat isyan ettirdi. Özellikle geçtiğimiz günlerde bir ensafın turistten 3 top dondurma için 1.500 lira talep etmesi büyük yankı uyandırınca, biz de dondurmanın maliyetini araştırdık.

 Buna göre, dondurmanın ham maddesi süt, şeker, sahlep... Bu ürünlerin alış fiyatı ile kalitesi maliyeti etkileyen en önemli unsurlar. İnek sütünün kilosu 25 lirayken, keçi sütü 80 lirayı buluyor. 1 top dondurma bazı yerlerde 80 gram, bazı yerlerde 50 grama karşılık geliyor. Yani 'bir top dondurma' mahalle dondurmacısı ve pastanelerde 20-30 liraya satılırken, bazı işletmelerde 100 liraya satılıyor. Sosyal medyayı karıştıran Bodrum dondurmacısında ise bir topu 500 liraya karşılık geliyor. Marka olmuş dondurmacılarda ise 1 kilo dondurmanın fiyatı 1.258 lira etiket taşıyor.

PAZAR BÜYÜYOR CİRO 7 MİLYAR TL
Dondurma pazarının büyüklüğü 2021 yılında miktar bazında 250 milyon litre civarındaydı. Ciroda ise 7 milyar liraya karşılık geliyor. Pandemide ev tüketimi artınca, kiloluk paketli dondurmalarda satışlar arttı. Marketlerin 'özel marka' ürünlerinin de yoğun olarak satılması, pazarın yarısından fazlasını paketli dondurmaların oluşturmasını sağladı. Paketli dondurma üretiminin artmasıyla pazarın daha da büyümesi bekleniyor.

HAZIR DONDURMA
Ülkemizde bazı markaların paketli dondurma faaliyeti bulunuyor. Bu ürünlerin market markasıyla satılanların kilosu 250 lira ile 450 lira arasında değişirken, çubuklu, paketli kornetli ve ambalajlı-kaşıklı çeşitleri bulunuyor. Bu ürünlerde satışlar ise mayıs- ekim ayları arasında yoğunlaşıyor.

KÜLAHINA BİLE PARA İSTİYORLAR
Dondurmanın külahı, un, nişasta, kabartma tozu, yağ, vanilya ve karamel eklenmesiyle üretiliyor. Toptan satışta 250-350 adetlik külahlar halinde satış yapılıyor. Dondurma külahının tanesi, malzemesine göre 50 kuruş ile 2 liraya mal oluyor. Eskiden ücret alınmayan külahlar, şimdi 5 lira ile 15 lira arasında fiyatla satılıyor.

AVRUPA'NIN YARISI KADAR TÜKETİM VAR
Avrupa'da dondurma tüketimi kişi başına 7-8 litreyken, Türkiye'de 4-5 litre civarında. Hatta kış mevsiminin yaklaşık 8 ay sürdüğü Kuzey Avrupa'da Türkiye'nin 2-3 katı tüketim görülüyor.

30'DAN FAZLA ÜLKEYE İHRACAT
Dondurma, Türkiye'nin süt ve süt ürünleri ihracat kalemi arasında yer alıyor. 30'dan fazla ülkeye ihracat yapılıyor. Bu da frigorifik koruma tanklarıyla gerçekleştirildiği için hassas ihracat kalemlerinden biri. 2021'de 20 milyon kilogram ihracat, 615,8 bin kilogram ithalat yapıldı. 2022 yılı ihracatı ise yüzde 30 artışla 41,3 milyon dolara ulaştı.

200 MİLYAR LİRALIK EKONOMİK BÜYÜKLÜK
Dünya genelinde dondurma pazarı, 16,6 milyar litrelik hacimle 200 milyar TL'lik ekonomik bir değeri ifade ediyor. Türkiye, dünyada ciroya göre 14, litreye göre ise 18'inci sırada yer alıyor. Türkiye, dondurma pazarında Endonezya, Vietnam ve Hindistan ile birlikte en fazla büyüyen pazarlar arasında gösteriliyor.

Maliyet 1
1 litre süt (karışık): 35 lira
330 gram şeker: 15 lira
17-20 gram sahlep: 60 lira
Ambalaj+işletme: 40 lira
Toplam Maliyet: 150 lira
1 top (50 gram) fiyat: 20 lira
1 kilonun satış fiyatı: 300 lira.

Maliyet 2
1 litre keçi sütü: 70-80 lira
330 gram şeker: 15 lira
20 gram sahlep: 60-70 lira
Ambalaj+işletme: 80 lira
1 top (80 gram) fiyat: 50 lira
1 kilogram satış fiyatı: 800 lira

Paketliler
Plastik ambalajda (100 g): 25-50 TL
6'lı çubuklu (360 g): 130-180 TL
Çubuklu (65 g): 15-45 TL
Çubuklu (95 gr): 45-55 TL
Paketli (800 ml): 85-125 TL

CANAN ERASLAN