Dünyada dijital kıyamet senaryosu gerçek oldu. Saatlerce hastaneler, havalimanları, havayolu şirketleri, trenler, bankalar, borsalar, süpermarketler, medya şirketlerinin internet üzerinden sunduğu hizmetler neredeyse tamamen çöktü. Onbinlerce uçuş iptal edildi. Havalimanlarında yolcular uzun kuyruklar oluşturdu.
Ameliyatlar iptal edildi, randevu sistemleri çalışmadı, doktorlar reçete dahi yazamadı. Havayolu şirketleri biletlemeleri manuel yapmaya başladı. Bankalarda internet işlemleri kesildi. Uluslararası haber kanalları bant yayınına geçti. Süpermarketlerde işlemler yapılamadı. Bazı ülkelerde borsalar açılamadı. Otobüsler bile garaja çekildi.
Kesinti, ABD merkezli teknoloji şirketi Microsoft'un sistemlerinde yaşandı. Bu nedenle, Windows işletim sistemini kullanan pek çok sektör işlemez hale geldi. Sorunun bilgisayar tehdit kontrolü yapan siber güvenlik firması CrowdStrike'den kaynaklandığı belirtildi. CrowdStrike hatalı güncellemeyi geri alsa da sistemler uzun süre düzelmedi. Dünyada kesintinin maliyetinin milyarlarca doları bulduğu belirtiliyor.
SORUNU KABUL ETTİ
ABD'li teknoloji devi Microsoft da hizmet kesintilerinin kendisinden kaynaklandığını kabul eden bir açıklama yaptı. Şirket, sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, "Bazı problemler devam edebilir ama tamamen çözümü yakında yapılacak" dedi. Mevcut sorunun çeşitli Microsoft 365 uygulamalarını ve hizmetlerini kullanmaya çalışan tüm kullanıcıları etkiliyor olabileceği ifade edildi.
Daha sonra yapılan açıklamada ise, "Telemetremiz yazılım sorunundan etkilenen tüm uygulamaların iyileştiğini gösteriyor" denildi. Kesintiden etkilenen uygulama ve hizmetler arasında Microsoft Defender, Microsoft Teams, Microsoft Purview ve OneDrive'ın da bulunduğu bilgisi verildi.
Sorunun ana nedeni olarak Azure bulut sistemindeki bir yapılandırma değişikliğinden dolayı depolama ve bilgi işlem kaynakları arasında yaşanan kesintiye işaret edildi. Crowdstrike CEO'su, "Sorun tespit edildi, izole edildi ve bir düzeltme dağıtıldı" dedi. Siber saldırı veya güvenlikle ilgili bir durum olmadığını sözlerine ekledi.
HİSSELERİ ÇÖKTÜ
Büyük kesintiden etkilenen tüm şirketler yaptığı açıklamalarda Microsoft'u suçladı. Havayolu şirketleri Microsoft'un adını geçirerek tüm havalimanında yolcularına anons yaptı. Dünyayı etkileyen kesintinin ardından CrowdStrike hisseleri çöktü. Şirketin hisseleri, ABD borsa öncesi işlemlerde yüzde 20 düşerken, kayıp 9.22 seyiyesine geriledi. Piyasa öncesi işlemlerde Microsoft hisselerindeki düşüş de yüzde 2'yi buldu. Gün içinde hissenin kaybı yüzde 0.69 oldu.
NELER OLDU?
ALMANYA'DA AMELİYATLAR İPTAL OLDU
Alman hastaneleri kesintiler nedeniyle bazı özel ameliyatları iptal etti. Kiel ve Lübeck'te iptal olan ameliyatların yanı sıra ayakta tedavi klinikleri de kapatıldı. Berlin Havalimanı'nda tüm uçuşlar durduruldu. Berlin varışlı uçuşlar farklı havalimanlarına yönlendirildi. Almanya'nın amiral gemisi havayolu Lufthansa da rezervasyonlarda sorun yaşandığını duyurdu.
HOLLANDA: HAYATİ TEHLİKESİ OLMAYAN HASTA GELMESİN
Kesintiden en çok etkilenen ülkelerden biri Hollanda oldu. Hastaneler ameliyatları durdurdu. Achterhoek bölgesindeki Slingeland Hastanesi, sadece acil hastalara hizmet verileceğini, hayati tehlike arz etmiyorsa hastaların hastaneye gelmemesini istedi. Ülkenin doğusundaki Emmen şehrindeki hastaneler de operasyonların askıya alındığı açıkladı.
Hollanda'nın en işlek havalimanı Amsterdam Schiphol da durdu. Kesinti, Schiphol'den kalkan ve Schiphol'e gelen tüm uçuşları etkiledi. Hollandalı havayolu şirketi KLM, bilişim kesintisi nedeniyle operasyonlarının büyük bölümünü durdurduğunu duyurdu. Utrecht'te otobüsler çalışmadı.
JAPONYA'DA HAVAYOLLARI DURDU
Tokyo'daki havaalanları da kesintiden etkilendi. Tokyo'ya yaklaşık 60 kilometre uzaklıktaki Japonya'nın Narita Havaalanı'ndan yapılan açıklamada, JetStar, Jeju Air, Qantas, HK Express ve Spring Japan gibi havayollarının sistemlerinde sorun yaşandığı bildirildi.
AVUSTRALYA HAVALİMANI'NDA KAOS
Sidney Havaalanı'nda saatlerce belirsizlik ve kaos hakim oldu. Kalkış panosunun bilgi ekranları karardı; Jetstar havayolu, yolcuların check-in işlemini yapamayacağını duyurdu. Anons sistemindeki özürde Microsoft açıkça suçlandı. Virgin Australia da uçamadı. Avustralyalı telekomünikasyon şirketi Telstra Group da kesintiden etkilendi.
ABD'DE TREN DE HAVA DA ÇALIŞMADI
ABD havayolları tüm uçuşlarda küresel durdurma kararı aldı. United, Delta ve American Airlines, tüm uçuşlarını durdurdu. ABD'nin Alaska eyaletindeki polis, acil durum telefon hatlarında kesinti olduğunu bildirdi. Trenler de çalışmadı.
İSPANYA'DA HAVALİMANLARINI VURDU
İspanya'da tüm havalimanlarının bilgi teknolojileri (BT) kesintisinden etkilendiği kaydedildi. İrlanda'da Ryanair, kesinti nedeniyle küresel çapta aksama yaşandığını duyurdu.
BELÇİKA'DA KUYRUKLAR OLUŞTU
Belçika Demiryolları, biletleme işlemlerini yapamadı. Brüksel Havalimanı ise yolcuların erken gelmesini tavsiye etti. Charleroi Havaalanı'nda da bekleme süreleri uzarken, yolcular uzun kuyruklar oluşturdu.
BORSALARDA İŞLEM YOK
Alman Borsası, Londra Borsası ve İsviçre Borsası da kesintiden etkilenenler arasındaydı. Alman Borsası, işlemlerin normal olarak başladığını ancak kontrollerin devam ettiğini bildirdi. İsviçre Borsası'ndan yapılan açıklamada, altıncı grup sistemlerin normal çalıştığı kaydedildi. Londra Borsası'ndan (LSEG) yapılan açıklamada, dünya çapında kullanıcı erişimini etkileyen bir kesinti yaşandığı ifade edildi.
FRANSA'DA DISNEYLAND VE OLİMPİYAT DA ETKİLENDİ
Fransa'da da havacılıktan basına birçok sektör olumsuz etkilendi. Fransız havayolu şirketi Air France bazı uçuşlarda aksamalar olacağını duyurdu. Fransız TF1 kanalından Cnews'a ve Fransız gazetesi Le Figaro'ya kadar birçok basın yayın kuruluşu kesintiden etkilendi.
Avrupa'nın en büyük eğlence parkı Disneyland Paris'in sitesinde ve parkın içindeki reklam panolarında hata uyarıları verildi. Paris Olimpiyatları Organizasyon Komitesi, kesinti nedeniyle operasyonlarının etkilendiğini açıkladı.
SKY NEWS YAYIN YAPAMADI
Medya şirketleri de kesintiden etkilendi. Sky News canlı yayın yapamadı, Yönetim Kurulu Başkanı David Rhodes "İzleyicilere kesintiden dolayı özürlerimizi iletiyoruz" dedi.
İSRAİL'DE HASTANELER ÇALIŞMADI
İsrail Sağlık Bakanlığı da "Bilgisayar sunucularındaki küresel arıza hastaneleri ve sağlık hizmetlerini etkiliyor" açıklaması yaptı. sorun yaşandığı bildirildi.
HONG KONG VE HİNDİSTAN'DA CHECK IN ELLE YAPILDI
Hong Kong Havalimanı'nda arıza nedeniyle check-in işlemleri online olarak değil elle yapıldı. Hindistan'da da birçok havayolu biletlemeleri elle yaptı.
CROWDSTRIKE NEDİR?
Crowdstrike, siber güvenlik alanında uzmanlaşmış bir şirket. 2011'de kurulan şirket, bulut tabanlı çözümleri ve yapay zeka destekli teknolojileri kullanarak, kurumların siber tehditlere karşı korunmasını sağlıyor. Özellikle "Falcon" platformu ile tanınan CrowdStrike, saldırıları gerçek zamanlı olarak tespit edip önlemeye çalışıyor.
TARİHİN EN BÜYÜK TEKNOLOJİK ÇÖKÜŞÜ
Dünya genelinde yazılım sistemlerinde tarihin en büyük teknolojik çöküş yaşandı. ABD merkezli teknoloji şirketi Microsoft'un sistemlerinde yaşanan kesinti pek çok şirketi işlemez hale getirdi.
..BÜYÜK SIFIRLAMA PROVASI MI?
Kesinti için küresel elitlerin ortaya attığı 'Büyük Sıfırlama' teorisinin provası yorumları yapıldı. Bu kavramı, 2020'de Dünya Ekonomi Forumu (WEF) Başkanı Klaus Schwab ve Galler Prensi Charles gibi figürler ortaya attı. Küresel sistemin baskın siyasi ve ekonomik elitleri tarafından ortaya konan vizyon, sosyal adalet, sürdürülebilirlik, doğaya dost olma, kapsayıcılık gibi unsurlarla süslense de; 'dijital ve sınırsız' bir dünya amaçlıyor.
Büyük sıfırlamadaki alt başlıklar, sağlık sistemleri, uluslararası güvenlik, ulaşım, turizm, hukuk... Dijitalleştirerek daha yönlendirilebilen toplum dizayn edilmek isteniyor.
Büyük Sıfırlama kavramını küresel kapitalizmin daha adil ve insani bir formda yeniden inşa edilmesi için bir fırsat olarak gören neoliberal çevrelerle, kendilerine dijital köleleştirme üzerinden yeni bir yaşam tarzının zorla kabul ettirilmeye çalışıldığını düşünen aşırı-sağ kesimler arasında uzun süredir dünyada bir gerilim var.